نمودار هایتروگراف

هایتروگراف نوعی نمودار اقلیمی است که در آن رابطه متقابل دما و بارندگی در 12 ماه سال را نشان می دهد.

هایتروگراف داده ها را برای دو متغیر نمایش می دهند:

(الف) میانگین دمای ماهانه 

(ب) میانگین مجموع بارندگی ماهانه

اینها ابزارهای مفیدی برای توصیف سریع آب و هوای یک مکان خاص هستند.

بیشینه:

1. گریفث تیلور  (G. Taylor) در سال 1916 این نمودار را ابداع و تا سال 1949 تکمیل تر کرد. نمودار ابداعی وی می تواند برای نشان دادن اثرات فیزیولوژیکی آب و هوا بر انسان استفاده شود.

تیلور با استفاده از هایتروگراف سعی در شناسایی اقلیم هایی در استرالیا و مناطق استوایی داشت که برای ساکنان سفیدپوست اروپایی در آن مناطق مناسب است. برای این منظور او هایتروگراف چند شهر استرالیا را پیشنهاد کرد. دیدگاه تیلور در نقشه کشی پذیرفته شده است و مطالعه هایتروگراف تیلور مرسوم شده است

2. بعد از تیلور، EE. Faster، E. Huntington و Erwin Raiz نیز این نمودار را توسعه دادند.

نحوه ترسیم:

ترسیم نمودار هایتروگراف به این صورت است در آن متوسط مجموع بارندگی هرماه نسبت به میانگین درجه حرارت آن ماه سنجیده می شود. در هایتروگراف از یک دستگاه محور مختصات قائم استفاده می شود، محور افقی یا عرضی (x) میانگین مجموع بارندگی و محور عمودی یا طولی (y) دمای آن ماه اختصاص داده می شود.

مختصات مربوط به هرماه روی این دستگاه مشخص و از هم پیوستن نقاط منحنی مسدودی 12 وجهی به دست می آید.

تفسیر نمودار:

1. بعد از رسم در محور مختصات جغرافیایی این نمودار، چهار شرایط آب و هوایی متمایز قابل تشخیص است:

الف) آب و هوای گرم مرطوب، در موقعیت شمال شرق نمودار (NE)

ب) آب و هوای گرم خشک، در موقعیت شمال غرب نمودار (NW)

ج) آب و هوای سرد مرطوب، در موقعیت جنوب شرق نمودار (SE)

د) آب و هوای سرد خشک، در موقعیت جنوب غرب نمودار (SW)

2. شکل هایتروگراف نشان دهنده خصوصیات اقلیمی آن محل است. الگوهای موجود در یک هایتروگراف نه تنها آب و هوای یک مکان را توصیف می کند، بلکه شواهدی برای موقعیت نسبی آن آب و هوا ارائه می دهد.

3. عریض بودن هایتروگراف نشان دهنده تغییرات شدید رطوبی و طویل بودن آن، نشانه تغییرات زیاد دمائی در ماه های سال است.

4. یک هایتروگراف با دامنه باریک دما در طول سال ممکن است مکانی نزدیک به استوا را نشان دهد.

5. یک هایتروگراف با بارندگی زیاد، مکانی را در مجاورت حجم بزرگی از آب نشان دهد که اثر تعدیل کننده ای بر دامنه دما دارد.

6. یک هایتروگراف با بارندگی به طور مداوم کم در طول سال، نشان دهنده یک مکان بیابانی است.

7. هایتروگراف نشان دهنده همبستگی اقلیم ماه ها نسبت به هم است (یعنی ماه خرداد با ماه آذر چه شباهت یا تفاوتی اقلیمی با هم دارند). از این رو توجه گردد هایتروگراف یک ایستگاه هواشناسی را با ایستگاه هواشناسی دیگر مقایسه نگردد. برای بسط موضوع به مثال زیر توجه گردد:

خرداد ماه در یزد: با دمای متوسط  30 درجه سلسیوس و بارندگی 0 میلیمتر دارای اقلیم گرم خشک

آذر ماه در یزد: با دمای متوسط  9 درجه سلسیوس و بارندگی  7 میلیمتر دارای اقلیم نیمه سرد نیمه مرطوب

خرداد ماه در بندرانزلی: با دمای متوسط  23 درجه سلسیوس و بارندگی 57 میلیمتر دارای اقلیم گرم خشک

آذر ماه انزلی: با دمای متوسط  9 درجه سلسیوس و بارندگی 200 میلیمتر دارای اقلیم نیمه سرد نیمه مرطوب

در مثال بالا دیده می شود خرداد و آذر هر دو ایستگاه با هم یکی است اما مقادیر بارشی و دمایی آنها بسیار با هم تفاوت دارند.

 
CopyRight Hemmati. Rasoul. 2022